Nasze Połoniny - Bieszczadzkie Czasopismo Regionalne | Ustrzyki Dolne | Aktualności, artykuły, galerie zdjęć, ogłoszenia, noclegi

:: [Nr 4/97] "Parszywe Polaki" odzyskali kościół w Chyrowie Artykuł dodany przez: Redakcja (2010-03-30 17:45:51) WÄ ska ulica Dobromilska w maleńkim Chyrowie połoĹźonym w Rejonie Starosamborskim na Ukrainie. To właśnie tutaj pod numerem 19 w niewielkim domu znajduje się kaplica wyznania rzymsko-katolickiego, w ktĂłrej od 1996 roku odprawiane sÄ naboĹźeństwa dla miejscowych PolakĂłw i UkraińcĂłw. W domu tym zamieszkuje pani Janina PirĂłg, ktĂłra nie tylko opiekuje się kaplicÄ , ale rĂłwnocześnie przewodniczy miejscowej Radzie Parafialnej. Powodem naszych odwiedzin u pani Janiny były wydarzenia, jakie rozegrały się w Chyrowie w zwiÄ zku z odzyskaniem przez miejscowÄ Parafię, budynku kościoła pod wezwaniem Świętego Wawrzyńca, utraconego w 1945 roku. Starania miejscowych PolakĂłw o odzyskanie świÄ tyni trwały od prawie dwudziestu lat, ale szczegółowe opisanie tych starań wymaga wiele czasu i miejsca, dlatego tej sprawie poświęcimy osobny artykuł w następnym numerze „Naszych Połonin”. Dzisiaj przedstawiamy wydarzenia bezpośrednio zwiÄ zane z samym odzyskaniem kościoła. Pierwsze konkretne działania Prawomocny wyrok nakazujÄ cy oddanie świÄ tyni chyrowskiej parafii długo oczekiwał na skutecznÄ egzekucję. Miejscowi przeciwnicy oddania świÄ tyni, do ktĂłrych naleĹźeli miedzy innymi mer Chyrowa i kilku miejscowych deputowanych do Rady Miejskiej, róşnymi sposobami blokowali wykonanie wyroku. Wszystko nabrało innego tempa od momentu, kiedy caĹ‚Ä sprawÄ zajÄ Ĺ‚ się Metropolita Lwowski arcybiskup Mieczysław Mokrzycki. Podczas wizytacji Parafii w pobliskich SÄ siadowicach, arcybiskup Mokrzycki odwiedził rĂłwnieĹź kaplicę w Chyrowie. Poprosił wĂłwczas paniÄ Janinę PirĂłg o dokumenty zwiÄ zane z problematykÄ odzyskania kościoła, zapewniajÄ c rĂłwnocześnie, Ĺźe osobiście zajmie się ta sprawÄ . Od tej chwili postępowanie egzekucyjne nabrało naleĹźytego tempa. Arcybiskup musiał posiadać ogromne wpływy wśrĂłd lwowskich decydentĂłw, bo w bardzo krĂłtkim czasie pojawiła się w Chyrowie ekipa egzekutorĂłw z zadaniem wyegzekwowania wyroku sadowego. Tak się złoĹźyło, Ĺźe wizyta ich miała miejsce tuĹź przed wyborami prezydenckimi na Ukrainie. Grupa deputowanych z merem Chyrowa Iwanem Gołubcem na czele wykorzystała ten fakt i zagroziła, Ĺźe wykonanie egzekucji w tym momencie spowoduje zablokowanie wyborĂłw prezydenckich w Chyrowie. WspĂłlnie wyznaczono nowy, ostateczny termin wydania kościoła wiernym.Ustalono, Ĺźe stanie się to w dniu 10 lutego o godzinie 10.00. GorÄ ce chwile w mroĹşny poranek 10 lutego 2010 roku NiezaleĹźnie od wspĂłlnego uzgodnienia daty egzekucji wyroku, wszyscy zainteresowani otrzymali pisemne potwierdzenie terminu. W mroĹşnÄ Ĺ›rodę 10 lutego przed budynkiem Rady Miejskiej, ktĂłrej siedziba mieści się dokładnie naprzeciwko kościoła, zjawiła się delegacja „Lwowskiej Justycji” – trzech egzekutorĂłw i dwĂłch ochroniarzy. Towarzyszył im pan Igor Czopko – prawny reprezentant arcybiskupa Mokrzyckiego. Natomiast przed wejściem do kościoła zebrali się wierni z paniÄ JaninÄ PirĂłg na czele i rozpoczęli modlitwę. Odmawiali róşaniec, mĂłwiÄ c poszczegĂłlne jego czÄ stki na przemian po polsku i ukraińsku. Środa to w Chyrowie dzień targowy w zwiÄ zku z tym ruch na ulicach miasteczka jest większy niĹź zwykle. Ludzie widzÄ c wiernych modlÄ cych się pod kościołem zaczęli się do nich przyĹ‚Ä czać. Warto podkreślić, Ĺźe wśrĂłd zebranych byli rĂłwnieĹź prawosławni i grekokatolicy. Po róşańcu przyszła kolej na pieśni, śpiewane podobnie jak róşaniec w dwĂłch językach. Kiedy zaintonowana została, śpiewana po ukraińsku, pieśń „My chcemy Boga”, grupa wiernych przed świÄ tyniÄ była juĹź naprawdę duĹźa. W tym momencie pod kościołem pojawił się dyrektor miejscowego domu kultury, ktĂłry miał klucz do głównych drzwi wejściowych. Otworzył je, bo na terenie kościoła miał swoje pomieszczenia. „Do tej pory zawsze nas unikał, ale dzisiaj to chyba sam BĂłg przysłał go tutaj” mĂłwi Janina PirĂłg i dalej wspomina: „ Szybko podeszłam do niego i poprosiłam: Petro Pawłowyczu! PozwĂłlcie nam wejść do środka, bo bardzo zmarzliśmy. W odpowiedzi usłyszałam Ta idy, aĹź mi oczy wyszły ze zdumienia. To my hura i szybko weszliśmy do kościoła. Modlitwa pokonała wszystko.” W tym czasie delegacja ze Lwowa i miejscowe władze przebywali jeszcze w budynku Rady Miejskiej, jednak wierni wiedzieli juĹź, Ĺźe skoro raz weszli do kościoła, to juĹź Ĺźadna siła nie jest ich w stanie stÄ d usunÄ Ä‡. W chwilę później, kiedy w kościele słychać było głośne śpiewanie wiernych w świÄ tyni pojawili się delegaci ze Lwowa wraz z grupÄ deputowanych miejskich. NastÄ piły gorÄ ce chwile. Deputowani krzyczeli: „Kto Was tu wpuścił. Wynocha stÄ d”. W odpowiedzi usłyszeli „My się stÄ d nie usuniemy, będziemy na zmianę pełnili dyĹźury, będziemy tu nocować, ale kościoła nie opuścimy.” Sytuację uspokoili egzekutorzy ze Lwowa i rozpoczęły się czynności zwiÄ zane z przekazaniem kościoła. Dokumenty zostały rozłoĹźone na oknie, spisano stosowne protokoły, ale przedstawiciele władz Chyrowa odmĂłwili podpisania ich. Według pani Janiny: „Dyskusje pomiędzy deputowanymi i egzekutorami trwały długo i nawet nie wiem, czy w końcu podpisali te protokoły, czy teĹź nie”. Pierwsza Msza Święta w odzyskanej świÄ tyni „Przedstawiciel arcybiskupa pan Igor Czopko powiedział mi, Ĺźe najlepiej, aby pierwsza Msza Święta została odprawiona jeszcze dzisiaj” wspomina pani PirĂłg i z wypiekami na twarzy opisuje dalsze wydarzenia: ”W pierwszej chwili bardzo się zmartwiłam. Co tu robić? Naszego księdza nie ma, bo pojechał do Kijowa a w kościele nie ma Ĺźadnego wystroju. Na szczęście trafił się jakiś pan z Polski z samochodem, ktĂłry zaoferował swojÄ pomoc. Szybko pojechaliśmy do mojego domu skÄ d zabraliśmy jakiś stolik z werandy, dwa duĹźe obrazy, krzyĹźe, obrus, ewangelię i szybko z powrotem do kościoła. W między czasie zatelefonowałam do księdza proboszcza w SÄ siadowicach z prośbÄ o odprawienie mszy. Przyjechał prawie natychmiast. W kościele z przywiezionych rzeczy skleciliśmy szybko prowizoryczny ołtarz i naboĹźeństwo rozpoczęło się. Wzięli w nim rĂłwnieĹź udział przedstawiciele ze Lwowa”. Chwila ta na zawsze zapisze się w pamięci jej uczestnikĂłw. Parszywe Polaki! Spalimy Was! Po Mszy Świętej i wyjeĹşdzie delegacji lwowskiej w kościele pozostała pani Janina PirĂłg oraz sześciu mężczyzn. Pozostali oni w celu dokończenia prac, rozpoczętych jeszcze przed mszÄ a zwiÄ zanych z zabezpieczeniem kościoła i wymianÄ zamkĂłw. Przez okna kościoła byli przez cały czas obserwowani przez kilku zaciekłych chyrowskich deputowanych. W pewnym momencie weszli oni do kościoła i zaczęli odgraĹźać się. Posypały się wyzwiska „Wy parszywe Polaki! Wynoście się stÄ d! My Was spalimy!” Doszło nawet do rękoczynĂłw. Deputowani chwytali pracujÄ cych mężczyzn za ubrania i siĹ‚Ä wypychali z kościoła na podwĂłrze. Usiłowali rĂłwnieĹź usunÄ Ä‡ Janinę PirĂłg, ale wĂłwczas usłyszeli: „Pozabijajcie nas. My się stÄ d nie ruszymy, bo to miejsce poświęcone”. Sytuacja uspokoiła się na tyle, Ĺźe grupa mężczyzn mogła spokojnie zamknÄ Ä‡ kościół i udać się do domĂłw. Następnego dnia o tym wydarzeniu została poinformowana komenda policji w Starym Samborze. Dla pełnego zrozumienia sytuacji, wyjaśnienia wymaga postawa chyrowskich UkraińcĂłw. Według relacji miejscowych PolakĂłw, większość mieszkańcĂłw Chyrowa popiera ich starania w odzyskaniu kościoła. Jak mĂłwi Janina PirĂłg, na kaĹźdym kroku spotykała się z wyrazami sympatii i Ĺźyczliwości. Owi zawzięci deputaci, to absolutna mniejszość, ale bardzo aktywna i krzykliwa. Poza merem Chyrowa, ktĂłry co prawda zastrzega się, Ĺźe jego działania sÄ wyrazem woli deputowanych, naleĹźÄ do niej: Tymczyszyn, Prokopec i Hyrniak. Ten ostatni, Igor Hyrniak zalicza się do najbardziej zaciętych przeciwnikĂłw przekazania kościoła. To on w kościele krzyczał „Wy parszywe Polaki”, a dodatkowego smaczku całej sprawie dodaje fakt, Ĺźe człowiek ten jest deputowanym do Starosamborskiej Rady Rejonowej. I co teraz będzie? Z takimi słowami zwrĂłcił się do metropolity lwowskiego arcybiskupa Mokrzyckiego, podczas jego wizyty w Chyrowie, mer miasta Iwan Gołubec. W odpowiedzi usłyszał zapewnienie, Ĺźe kościół zostanie przywrĂłcony do stanu pierwotnego. Nie będzie to z pewnościÄ Ĺ‚atwe, ale na podstawie zachowanych zdjęć i dokumentĂłw moĹźliwe jest opracowanie jego wiernego opisu architektonicznego. Podczas wspomnianej wizyty, arcybiskup dokonał rekonsekracji zbezczeszczonego kościoła, a miało to miejsce w niedzielę 21 lutego 2010 roku. Msze Święte w Kościele Świętego Wawrzyńca w Chyrowie stały się rzeczÄ normalnÄ . Bierze w nich udział od 30 do 70 wiernych. Uczestniczyliśmy w Mszy Świętej w dniu 7 marca. To niesamowicie wzruszajÄ ce przeĹźycie. W bardzo skromnym, według naszych norm, wręcz obskurnym wnętrzu, na ławkach skonstruowanych z taboretĂłw i desek, zasiadło około czterdziestu prawdziwie wierzÄ cych osĂłb. Ich zachowanie, modlitwa i śpiew sprawiajÄ , Ĺźe nie moĹźna mieć najmniejszych wÄ tpliwości, iĹź znajdujemy się domu boĹźym. NaboĹźeństwa odprawiane sÄ we wszystkie dni tygodnia oprĂłcz poniedziałkĂłw i czwartkĂłw, według następujÄ cego harmonogramu: wtorek godzina 16.00, środa 10.00, piÄ tek 16.00, sobota 10.00 oraz w niedzielę o 14.00. Podane godziny dotyczÄ czasu obowiÄ zujÄ cego na Ukrainie, wg czasu polskiego to odpowiednio godziny 15.00, 9.00 i 13.00. Wszystkich serdecznie zapraszamy do odwiedzenia ŚwiÄ tyni Świętego Wawrzyńca w Chyrowie. KaĹźde, nawet najmniejsze wsparcie, będzie dla tych ludzi bezcenne. Marek Prorok i Wiesław Stebnicki adres tego artykułu: http://www.naszepołoniny.pl/articles.php?id=879