:: [Nr 6/99] Żłobek - mała bieszczadzka wieś z dużymi problemami
Artyku³ dodany przez: Redakcja (2010-04-28 18:36:43)

Na chwilę obecną w tej maleńkiej wsi położonej przy dużej obwodnicy bieszczadzkiej pomiędzy Ustrzykami Dolnymi z Czarną, mieszka około 150 osób. Historia tej osadzonej niegdyś na prawie wołoskim wioski sięga XVI wieku. Pierwsze pisane źródło na je temat pochodzi z 1528 roku. Jedynym zachowanym do dzisiaj zabytkiem jest drewniana cerkiew z 1830 roku. Dzisiejszy Żłobek, zwany niegdyś Żołobkiem, należy do Gminy Czarna i znalazł się ponownie w granicach Rzeczpospolitej w 1951 roku, po słynnej wymianie odcinków przygranicznych ze Związkiem Radzieckim.

Wizyta w redakcji

Podczas jednego z dyżurów, odwiedziÅ‚o naszÄ… redakcjÄ™ dwóch mieszkaÅ„ców Żłobka z proÅ›bÄ… o interwencjÄ™ w sprawie wysokoÅ›ci opÅ‚at za wodÄ™ i Å›cieki, jakie ponoszÄ… na rzecz NadleÅ›nictwa Ustrzyki Dolne. WedÅ‚ug stawek opracowanych na ten rok cena 1m³ wody zostaÅ‚a wyceniona na 3,80 zÅ‚ netto, zaÅ› cena 1m³ odprowadzonych Å›cieków na 9,80zÅ‚ netto. Stawki te, sÄ… wedÅ‚ug mieszkaÅ„ców zdecydowanie za wysokie i niewiele majÄ… wspólnego z rzeczywistoÅ›ciÄ…. Niezależnie od problemu cen, nasi goÅ›cie zgÅ‚osili dodatkowo poważne zaniedbania w stanie technicznym ujÄ™cia wody. WedÅ‚ug nich ogrodzenie ujÄ™cia i zbiornika jest częściowo zniszczone a woda od dawna nie jest ani uzdatniana ani badana. Podobnie ocenili panowie zlokalizowanÄ… w pobliżu budynków oczyszczalniÄ™ Å›cieków. W tym przypadku najwiÄ™kszym problemem, poza brakiem zainteresowania ze strony NadleÅ›nictwa, jest niemiÅ‚y zapach utrudniajÄ…cy życie mieszkaÅ„com. PostanowiliÅ›my w redakcji dokÅ‚adnie zbadać zgÅ‚oszony problem i w tym celu wspólnie w redaktorem Stebnickim udać siÄ™ do Żłobka. Przed wyjazdem zasiÄ™gnÄ…Å‚em źródÅ‚owych informacji na temat samego miejsca, które zamierzaliÅ›my odwiedzić.

TrochÄ™ historii

Obaj panowie zamieszkują w tak zwanych leśnych blokach wybudowanych przed wielu laty przez nieistniejący już Zarząd Budownictwa Leśnego w Ustrzykach Dolnych. Obaj byli kiedyś pracownikami ZBL-u i z tej racji otrzymali mieszkania w jednym z dwóch bloków. Drugi z budynków należał do ówczesnego Nadleśnictwa Brzegi Dolne. Wraz budynkami mieszkalnymi zostało wybudowane ujęcie wody, obejmujące położone na leśnym wzgórzu źródło wraz ze zbiornikiem na wodę, skąd pod własnym ciśnieniem, nowo wybudowanym wodociągiem, woda była dostarczana do mieszkań. Po likwidacji Zarządu Budownictwa Leśnego oba budynki znalazły się w administracji Nadleśnictwa Brzegi Dolne, noszącego obecnie nazwę Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne.


W listopadzie 1997 roku wybudowano dla potrzeb tych budynków mechaniczno-biologicznÄ… oczyszczalniÄ™ Å›cieków typu „BIOCLERE” B55 o przepustowoÅ›ci 13,7m³ na dobÄ™.


W ramach przeprowadzanej przez Lasy PaÅ„stwowe prywatyzacji zasobów mieszkaniowych wszystkie 12 mieszkaÅ„ z opisywanych budynków zostaÅ‚y wykupione przez lokatorów na preferencyjnych warunkach za przysÅ‚owiowÄ… „czapkÄ™ gruszek”.

Wizja lokalna

Żłobek odwiedziliśmy w sobotę 27 marca 2010 roku. Zarówno ujęcie wody, jak i oczyszczalnia ścieków nie wzbudziła naszego entuzjazmu. Wygląd zewnętrzny obu obiektów sprawia dość przygnębiające wrażenie, o czym świadczą zamieszczone zdjęcia. Ujęcie wody rzeczywiście bardzo słabo zabezpieczone z częściowo zniszczonym ogrodzeniem i chyba trochę zbyt łatwym dostępem do zbiornika wody przez osoby niepowołane.


Oczyszczalnia ścieków położona w bezpośrednim sąsiedztwie budynków, jest w prawdzie ogrodzona, ale teren samej oczyszczalni bardzo zaniedbany. Widać, że od dość dawna nie były tu prowadzone solidne prace porządkowe. Dzień naszych odwiedzin był dość chłodny, temperatura wynosiła ledwie kilka stopni powyżej zera, ale i tak w pobliżu oczyszczalni dawał o sobie znać niemiły zapach. Dopiero na miejscu okazało się, że do wybudowanego dla potrzeb budynków leśnych wodociągu jest podłączona prawie cała wieś, a co najmniej 10 gospodarstw.


Wszystkie te podÅ‚Ä…czenia powstaÅ‚y na dziko, bez jakichkolwiek planów i pozwoleÅ„ na budowÄ™. Dodatkowo nasi rozmówcy poinformowali nas, że jedno z domostw w ogóle nie pÅ‚aci za wodÄ™, bo posiada jakÄ…Å› umowÄ™ zawartÄ… jeszcze z ZBL –em. I to wÅ‚aÅ›nie owe nielegalne podÅ‚Ä…czenia majÄ… być przyczynÄ… z powodu, której gmina Czarna nie może przejąć od NadleÅ›nictwa wodociÄ…gu i oczyszczalni. OddzielnÄ… sprawÄ…, jaka wynikÅ‚a na miejscu jest problem korzystania z przebiegajÄ…cej przez wieÅ› drogi gminnej, przez pojazdy wywożące drewno. Zdaniem mieszkaÅ„ców, przeÅ‚adowane ciężarówki z drewnem poruszajÄ… siÄ™ po tej drodze, mimo istniejÄ…cego ograniczenia dopuszczalnej masy caÅ‚kowitej pojazdów do 3 ton. Zlokalizowane w bezpoÅ›rednim sÄ…siedztwie drogi dwa ogromne skÅ‚ady drewna posiadajÄ… takie zapasy surowca, że ich wywiezienie doprowadzi drogÄ™ do caÅ‚kowitej ruiny. WedÅ‚ug naszych rozmówców interwencje w tej sprawie nie majÄ… sensu, bo caÅ‚y ten proceder odbywa siÄ™ z zgodÄ… Wójta Gminy Czarna. Po wykonaniu niezbÄ™dnej dokumentacji fotograficznej przystÄ…piÅ‚em do rzeczowej weryfikacji pozyskanych informacji.

Wizyta w Sanepidzie

Podstawowych informacji w sprawie ujÄ™cia wody postanowiÅ‚em zasiÄ™gnąć w PaÅ„stwowej Inspekcji Sanitarnej a konkretnie w Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Ustrzykach Dolnych. Szczegółowych informacji udzieliÅ‚ mi, zajmujÄ…cy siÄ™ tÄ… problematykÄ…, pan Piotr SmoliÅ„ski. Przepisy dotyczÄ…ce tej materii reguluje Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodÄ™ i zbiorowym odprowadzaniu Å›cieków z 7 czerwca 2001 roku. Nie nakazuje ona szczególnego sposobu zabezpieczenia ujęć wodnych, nakÅ‚ada tylko na zarzÄ…dcÄ™ ujÄ™cia obowiÄ…zek dostarczenia do odbiorcy wody wÅ‚aÅ›ciwej jakoÅ›ci. Jeżeli natomiast chodzi o jakość wody, to szczegółowe zasady jej badania okreÅ›la RozporzÄ…dzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakoÅ›ci wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dotyczy ono wody pobieranej z indywidualnych ujęć zaopatrujÄ…cych ponad 50 osób lub dostarczajÄ…cych wiÄ™cej niż Å›rednio 10m³ wody na dobÄ™. UjÄ™cie wody w Żłobku należy do ujęć maÅ‚ych, dostarczajÄ…cych wodÄ™ w iloÅ›ci mniejszej niż 100m³ na dobÄ™ i ustalenie czÄ™stotliwoÅ›ci pobierania próbek wody do badaÅ„, zależy w tym przypadku od powiatowego inspektora sanitarnego. Minimalnie musi to być dwie próbki na rok dla monitoringu kontrolnego i jedna próbka na dwa lata dla monitoringu przeglÄ…dowego. Monitoring kontrolny to w zasadzie badanie tylko podstawowych parametrów wody, o wiele szerszy zakres obejmuje monitoring przeglÄ…dowy. OkazaÅ‚o siÄ™, że ujecie wody w Żłobku jest monitorowane przez ustrzycki Sanepid. Ostatnie badanie wody zostaÅ‚o wykonane w 2008 roku a kolejne jest zaplanowane na czerwiec bieżącego roku. Stosowne dokumenty otrzymaÅ‚em do wglÄ…du, nie ma wiÄ™c najmniejszych wÄ…tpliwoÅ›ci, że wszystko odbywa siÄ™ w zgodzie z obowiÄ…zujÄ…cym przepisami.

Rozmowa z Wójtem Czarnej

Na rozmowę z panem Marcinem Rogackim Wójtem Gminy Czarna umówiłem się, nomen omen, w dniu 1 kwietnia bieżącego roku. W sprawie przejęcia przez gminę oczyszczali ścieków i wodociągu we wsi Żłobek potwierdzi, że rozmowy z Nadleśnictwem Ustrzyki Dolne trwają w tej sprawie od dłuższego czasu. Gmina jest zainteresowana przejęciem wodociągu pod kilkoma warunkami. Najważniejszy z nich to uregulowanie stosunków własnościowych, bo zdaniem Wójta Rogackiego ujęcie wody zostało wybudowane na gruncie prywatnym.


O wiele trudniejszą sprawą jest przejęcie oczyszczalni ścieków. Nad tym Gmina będzie się poważnie zastanawiać, podstawowym warunkiem będzie przygotowanie pełnej dokumentacji istniejącej oczyszczalni, a to zdaniem Marcina Rogackiego nie będzie takie proste. Co do korzystania z drogi przez ciężarówki z drewnem, Wójt Czarnej zdecydowanie zaprzeczył jakoby wyrażał na to zgodę. Owszem przyznał, że jeden z przewoźników zwracała się w tej sprawie do Urzędu Gminy i uzyskał jednorazowe zezwolenie na przejazd. Wójt Rogacki ma świadomość, że na składach leśnych w Żłobku zgromadzone są ogromne zapasy drewna i wcześniej czy później trzeba je będzie wywieźć.


ZapewniÅ‚ mnie, że dziaÅ‚ania w tej sprawie podjÄ…Å‚ znacznie wczeÅ›niej i wÅ‚aÅ›nie w dniu naszej rozmowy o godzinie 14.00 jest umówiony na spotkanie z przedstawicielem NadleÅ›nictwa. StwierdziÅ‚ jednoznacznie, że bez pisemnego zapewnienia ze strony NadleÅ›nictwa o partycypacji w kosztach remontu drogi i nie wyrazi zgody na przejazd ciężarówek z drewnem. Na zakoÅ„czenie powiedziaÅ‚: „LiczÄ™ na to, że mieszkaÅ„cy Żłobka bÄ™dÄ… poczuwać siÄ™ do dbaÅ‚oÅ›ci o drogÄ™ i o wszelkich przekroczeniach bÄ™dÄ… informować policjÄ™, bÄ…dź UrzÄ…d Gminy”.

Odwiedziny w Nadleśnictwie Ustrzyki Dolne

Sekretarz NadleÅ›nictwa pan Robert Pisarski udzieliÅ‚ mi bardzo szczegółowych i bardzo profesjonalnych wyjaÅ›nieÅ„ we wszystkich interesujÄ…cych mnie sprawach. Jednoznacznie stwierdziÅ‚, że zarówno woda, jak i Å›cieki sÄ… regularnie kontrolowane a NadleÅ›nictwo, jako administrator i wÅ‚aÅ›ciciel tych obiektów, wykonuje wszystkie ciążące na nim obowiÄ…zki. Zarówno ujÄ™cie wody, jak i oczyszczalnia Å›cieków sÄ… regularnie obsÅ‚ugiwane. Konserwator dokonujÄ…cy w tych obiektach niezbÄ™dnych czynnoÅ›ci kontrolnych, każdorazowo potwierdza swojÄ… wizytÄ™ podpisem jednego z mieszkaÅ„ców. „RzeczywiÅ›cie wodociÄ…g w Żłobku rozrósÅ‚ siÄ™ jak przez pÄ…czkowanie” - stwierdziÅ‚ Robert Pisarski –„ i nikt z mieszkaÅ„ców nie uzyskaÅ‚ na to stosownego zezwolenia”. Dokonane podÅ‚Ä…czenia zostaÅ‚y w pewien sposób usankcjonowane przez NadleÅ›nictwo poprzez pobieranie opÅ‚at za dostarczanÄ… wodÄ™. Wszyscy pobierajÄ…cy wodÄ™ otrzymujÄ… faktury, ale z samym pÅ‚aceniem bywa różnie. Sekretarz Pisarski potwierdziÅ‚ mi, że jeden z mieszkaÅ„ców Żłobka nie pÅ‚aci za wodÄ™ na podstawie ustnej umowy, jakÄ… zawarÅ‚ z ZBL –em, jeszcze w czasie budowy wodociÄ…gu. Ma być to rekompensata za zgodÄ™ na przeprowadzenie wodociÄ…gu przez jego grunty. Umowa ta jest do dzisiaj honorowana przez NadleÅ›nictwo. Trudno jest to zrozumieć z dwóch powodów. Po pierwsze sytuacja taka trwa już od ponad 30 lat a po drugie, chyba ważniejsze, ów uprzywilejowany odbiorca wody prowadzi gospodarstwo agroturystyczne z dziesiÄ™cioma miejscami noclegowymi i za wodÄ™ wykorzystywanÄ… do celów dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej również nie pÅ‚aci. NadleÅ›nictwo czyni od kilku lat starania o przekazanie ujÄ™cia wody i oczyszczalni Å›cieków Gminie Czarna. Problemem sÄ… przede wszystkim nieuregulowane sprawy wÅ‚asnoÅ›ci gruntów. Samo ujÄ™cie wody znajduje siÄ™ na gruncie leÅ›nym, ale teren zbiornika zajmuje częściowo dziaÅ‚kÄ™ leÅ›nÄ… a częściowo dwie dziaÅ‚ki prywatnych wÅ‚aÅ›cicieli. Od dwóch lat prowadzone sÄ… starania, aby sprawÄ™ wÅ‚asnoÅ›ci tych gruntów rozwiÄ…zać, ale ze wzglÄ™dów formalnych nie jest to takie proste. Ostatecznie jest do tego potrzebna zgoda ministra a uzyskanie jej jest obwarowane wieloma, trudnymi do speÅ‚nienia, warunkami. Gmina Czarna postawiÅ‚a nam jeszcze kilka innych warunków niezbÄ™dnych do przekazania jej tych obiektów, ale najtrudniejszy z nich to wspomniane sprawy wÅ‚asnoÅ›ciowe- mówi Robert Pisarski. Jeżeli chodzi o ceny wody i Å›cieków, to wynikajÄ… one z czystego rachunku ekonomicznego. NadleÅ›nictwo prowadzi normalnÄ… dziaÅ‚alność gospodarczÄ… i nie może pozwolić sobie na wycenianie usÅ‚ug poniżej ponoszonych kosztów. Cena wody jest na takim samym poziomie, jak we wszystkich okolicznych wodociÄ…gach, zupeÅ‚nie inaczej jest z opÅ‚atÄ… za Å›cieki. „Najpoważniejszym problemem jest tutaj fakt, że z usÅ‚ug oczyszczalni korzysta ledwie dwanaÅ›cie mieszkaÅ„ a same tylko koszty amortyzacji wynoszÄ… rocznie 10 tysiÄ™cy zÅ‚otych. StaÅ‚ych kosztów przeskoczyć siÄ™ nie da, stÄ…d tak wysoka cena za 1m³ Å›cieków” - powiedziaÅ‚ na zakoÅ„czenie rozmowy Robert Pisarski.

Marek Prorok


adres tego artyku³u: http://www.naszepo³oniny.pl/articles.php?id=933