Nasze Połoniny - Bieszczadzkie Czasopismo Regionalne | Ustrzyki Dolne | Aktualności, artykuły, galerie zdjęć, ogłoszenia, noclegi

:: [Nr 7/83] Słów kilka o herbowych zasadach Artykuł dodany przez: Redakcja (2009-06-04 11:05:49) Miejscem na ktĂłrym pierwotnie umieszczano herb była tarcza. Obecnie najczęściej uĹźywana jest tarcza renesansowa, zaokrÄ glona tzw. hiszpańska. Barwy heraldyczne, zwane inaczej tynkturami, sÄ wynikiem materiałów stosowanych do budowy tarczy i za prawidłowe uznaje się tylko czerwień, błękit, zieleń i czerń oraz dwa metale: złoto i srebro oddawane przy pomocy barwy żółtej i białej. Herb jest znakiem rozpoznawczym, musi zatem przekazywać jakiś komunikat. Językiem komunikatu jest symbolika zawarta tak w godle herbowym, jak i barwach. U swojego ĹşrĂłdła herb miał być elementem wyróşniajÄ cym, odróşniajÄ cym jednÄ osobę od drugiej, później takĹźe odróşniajÄ cym miasta, regiony i kraje. Język herbu przypomina zasady nowoczesnej reklamy, stosujÄ cej przekazywanie informacji przy pomocy znakĂłw obdarzonych określonymi znaczeniami, majÄ cymi zabarwienie emocjonalne. MĂłwiÄ c o herbie dzisiejszym nie moĹźna uniknÄ Ä‡ pytania czy współczesny herb ma być li tylko historycznym znakiem czy pełnić takĹźe funkcję logo. Dla jakich celĂłw ma być tworzony? Moim zdaniem dziś kreowane herby nie powinny być prostÄ kalkÄ herbĂłw historycznych. NaleĹźy znaleźć takie ikonograficzne wyobraĹźenie, ktĂłre pozwoli poĹ‚Ä czyć wszystkie miejscowości a zarazem będzie wyraĹşnym i trwałym symbolem powiatu. Herb ma być czytelny, co wcale nie jest łatwe w dzisiejszej przestrzeni wizualnej wypełnionej reklamami. WiÄ Ĺźe się to teĹź z wymogami poligrafii, przy umieszczaniu herbu w zminiaturyzowanej formie w przeróşnych materiałach promocyjnych i reklamach. To on najpierw przykuwa uwagę przy wjeĹşdzie do miejscowości czy przeglÄ daniu foldera a nawet przy czytaniu pisma wydanego na firmowym papierze. WywĂłd herbu. Mieszkańcy powiatu bieszczadzkiego w jego teraĹşniejszych granicach, to w duĹźej części przesiedleńcy z ziemi bełskiej i ich potomkowie. Herby tej ziemi sÄ herbami z symbolikÄ miejskÄ . Trudno przenieść do nowo tworzonego herbu przenieść wprost elementy ktĂłregokolwiek herbu tych miasteczek - wykorzystano błękit i czerwień – ich barwy heraldyczne. CofajÄ c się w bardziej odległa historię regionu, do czasĂłw kiedy tereny dzisiejszych BieszczadĂłw wchodziły w skład Rusi Halickiej , dostrzegamy wiele herbĂłw rodĂłw silnie z niÄ zwiÄ zanych. Jednym z nich jest rodzina herbu Sas. Liczni przedstawiciele tej rodziny odegrali waĹźnÄ rolę w obronie i kolonizacji pogranicza. Nazwiska przedstawicieli tego rodu pochodzÄ od miejscowości w ktĂłrych osiadali. Mamy więc Dwernickich z Dwernika, Jamińskich z Jamnej, Jasińskich z Jasienia, Mszaneckich z Mszańca, Serednickich z Serednicy, Terleckich z Terła i tak moĹźna wymienić dalej. Herb ten jest szeroko upowszechniony i wykorzystywany w heraldyce ukraińskiej ze względu na silne skojarzenia z barwÄ błękitnÄ i żółtÄ . W jednej z odmian herb „Sas”, to w polu błękitnym nad księżycem złotym między gwiazdami sześciopromiennymi strzała srebrna. W mojej propozycji wykorzystałem błękitnÄ barwę tarczy herbowej herbu Sas i jest barwÄ gĂłrnego pola tarczy herbowej. Powiat bieszczadzki tworzÄ obecnie 3 gminy: Czarna, Lutowiska i Ustrzyki Dolne. Trudno w tworzeniu herbu wykorzystać godła jakie znajdujÄ się w ich herbach. Elementem Ĺ‚Ä czÄ cym pozostajÄ barwy tarczy herbowej. W herbach Czarnej i Lutowisk mamy barwę błękitnÄ , zaś w herbie ustrzyckim czerwonÄ . W nowotworzonym herbie najwyĹźsze pole jest błękitne zawiera więc elementy herbĂłw 2 gmin – Czarnej i Lutowisk. Pole dolne, najniĹźsze jest czerwone i jest to barwa tarczy herbowej „Przestrzał”, herbu Ustrzyk Dolnych największej gminy w powiecie i jednocześnie siedziby powiatu. Dodatkowo barwa ta występuje w herbach Sokala, Waręża i Bełza po roku 1772. Współczesne Bieszczady kaĹźdemu Polakowi kojarzÄ się z rekreacjÄ ,wypoczynkiem ktĂłre symbolizujÄ pogodne, czyste, błękitne niebo i nieskaĹźona zieleń. Bieszczady to gĂłry niewysokie ale z charakterystycznymi pasmami połonin i kilkoma trochę wyĹźszymi od nich szczytami, z ktĂłrych najbardziej wyróşnia się Tarnica jako najwyĹźsza i z racji umiejscowienia na niej papieskiego krzyĹźa. Układ Tarnicy i Szerokiego Wierchu symbolizuje w herbie zastosowana łamana w 1/3 długości linia między błękitnym polem gĂłrnym i zielonym polem środkowym. Nie darmo o Bieszczadach mĂłwi się jako o dzikiej jeszcze krainie i Ĺźaden inny region nie ma tak silnych skojarzeń. Bieszczady kojarzÄ się większości PolakĂłw z pięknym dzikim krajobrazem i dobrymi ludĹşmi o niepokornym charakterze. Mamy więc elementy niepokornego ducha pionierĂłw, ducha przestrzeni, wolności. Dla mnie, zwierzęciem symbolizujÄ cym te cechy jest właśnie wilk. StÄ d moim zdaniem w herbie powiatu bieszczadzkiego winien być ten właśnie element zoomorficzny. Oczywiście moĹźna tutaj postawić zaraz pytanie: dlaczego nie inne zwierze? Gdyby jednak zapytać mieszkańca Polski, jaki region kojarzy mu się z wilkami zdecydowana większość odpowie, Ĺźe z Bieszczadami. W Ĺźadnym ze znanych mi współczesnych herbĂłw polskich nie spotkamy srebrnego wilka jako godła herbowego. Barwy herbu majÄ takĹźe swojÄ symbolikę: Barwa błękitna oprĂłcz barwy nieba symbolizuje wierność, skromność, oddanie. Barwa godła w herbie - srebrnego wilka / widocznego jako biały gdyĹź tak oznacza się srebro/ to oznaczenie pięciu cnĂłt: pokory, czystości, uczciwości, niewinności, niepokalaności. Natomiast czerwony symbolizuje zwycięstwo, panowanie, waleczność. Współczesne skojarzenia z zieleniÄ to przede wszystkim z Ĺźyciem, harmoniÄ , naturÄ i bliskim kontaktem z niÄ . Stanowi kolor uzdrowienia, wolności i nadziei, powodzenia i zadowolenia. ReasumujÄ c: Tarcza herbowa renesansowa, zaokrÄ glona, pole tarczy podzielone na 3 części Barwy heraldyczne: - pole gĂłrne: błękitne, barwa pola tarczy herbowej historycznego herbu „Sas” występujÄ cego wśrĂłd rodzin mieszkajÄ cych na terenie dzisiejszego powiatu, dodatkowo barwa tarczy herbowej 2 gmin powiatu; Czarnej i Lutowisk, ponadto barwa błękitna występuje w tarczach herbowych Bełza i Uhnowa skÄ d mieszkańcĂłw przesiedlono w 1951 roku na teren powiatu bieszczadzkiego - godło herbowe – srebrny wilk, drapieĹźnik mocno kojarzÄ cy się z Bieszczadami /w herbie srebro zgodnie z regułami szrafowania oddane jako białe puste pole/ - pole środkowe zielone - symbolizujÄ ce zielone i czyste Bieszczady dolne pole tarczy herbowej - czerwone, barwa pola historycznego herbu „Przestrzał” uĹźywanego przez rodziny mieszkajÄ ce na terenie dzisiejszego powiatu, barwa herbu największej gminy i jednocześnie siedziby powiatu - Ustrzyk Dolnych, barwa ta występuje teĹź w herbie Sokala, Waręża i Bełza po roku 1772. - granica podziału pĂłl - nad polem zielonym linia gĂłrna łamana w 1/3 długości od strony lewej, symbolizujÄ ca bieszczadzkie szczyty, dolna linia nad polem czerwonym prosta. Zygmunt Krasowski W tym numerze Połonin zamieszczamy omĂłwienie jednej z propozycji herbu powiatu bieszczadzkiego. W kolejnym numerze następna propozycja. Liczymy na to, Ĺźe czytelnicy Połonin wezmÄ udział w dyskusji jaki chcieliby mieć herb powiatu. adres tego artykułu: http://www.naszepołoniny.pl/articles.php?id=632