Nasze Połoniny - Bieszczadzkie Czasopismo Regionalne | Ustrzyki Dolne | Aktualności, artykuły, galerie zdjęć, ogłoszenia, noclegi

:: [Nr 7/83] Kominiarz Artykuł dodany przez: Redakcja (2009-06-04 10:59:47) Odnośnie kominiarza sÄ dwie wiadomości. Dobra i zła. Dobra: jest z nim sto pociech. Zła: kłopotĂłw jest dwieście. Współcześnie kominiarz wzywany jest na telefon. Ktoś w firmie odbiera, przyjmuje zgłoszenie, zapotrzebowanie na usługę i w uzgodnionym czasie pod dom zajeĹźdĹźa samochĂłd a potem kominiarz robi swoje; od gĂłry lub od dołu dłubie w przewodach kominowych albo wentylacyjnych. Wypisuje rachunek, zostawia kwit, inkasuje pieniÄ dze, wydaje resztę. I koniec, tyle zostało z magii zawodu. Pan Ryszard rĂłwnieĹź funkcjonuje na telefon, z tym jednak zastrzeĹźeniem, Ĺźe dopiero od czasu, gdy przestał czynnie zajmować się kominiarskim fachem. I rĂłwnieĹź, jak wzorowo prowadzona firma, robi wszystko, na co opiewa zawarta z nim ustna umowa. Nie ma wygĂłrowanych oczekiwań finansowych. Konkretyzować ich nie sposĂłb, bo owiane jest to – jak we współczesnym świecie bywa - tajemnicÄ handlowÄ , dość jednak powiedzieć, Ĺźe jest tańszy od hurtowego występu zespołu „Mazowsze”, tańszy od wokalnej ekipy Koła Gospodyń Wiejskich, tańszy od indywidualnych popisĂłw Dody, Marcina Dańca czy Majki JeĹźowskiej. I – co istotne – zbędne sÄ koszty nagłośnienia. Dla kontrahentĂłw jego usług, zwłaszcza tych z mniej zasobnym portfelem, waĹźne jest i to, Ĺźe przy chrypce obniĹźa stawkę. ZawĂłd wyuczony ma jeden, talenty ma wrodzone i mnogie. Talent łatwości nawiÄ zania kontaktu, talent humoru, talent muzyki i talent śpiewu. I pewnie jeszcze jakieś inne, ukryte. – Matka stale mi powiadała: z muzyki nie wyĹźyjesz, musisz znaleźć sobie jakÄ Ĺ› uczciwÄ robotę. Innej, jak czarna, nie znalazłem – mĂłwi dziś exkominiarz. Ze starego fachu pozostał mundur, pas, cylinder. Z jeszcze starszych zamiłowań pozostała harmonia. W Bieszczadach przez lata całe od strony harmonii mało kto go znał. Za to on znał wszystkie w okolicy kominy. Na pukanie wystarczyło odpowiedzieć proszę, bo drzwi w bieszczadzkich wsiach za dnia nikt na klucz nie zamykał, by usłyszeć: - Dzień dobry, to ja. Szefuńciu, widzisz, jest taka sprawa, Ĺźe trzeba by coś z tym kominem zrobić, bo wiesz szefuńciu, ja tam nachalny nie jestem, ale sÄ przepisy i sam wiesz szefuńciu, jak to jest. I tak od domu do domu, od drzwi do drzwi, od komina do komina A potem stał na ktĂłrymś z przystankĂłw PKS i cierpliwie czekał na autobus. Skromnie stawał na stopniach, szczotkę i skĂłrzanÄ torbę pedantycznie mościł na zabłoconej podłodze i milczał, pĂłki nie usłyszał słów zza kierownicy: - WeĹş se siÄ dĹş. Ta fraza działała jak hasło: - Ja wiem panie kierowco, Ĺźe z pana jest bardzo uprzejmy człowiek, ale wracam z brudnej roboty i nie chciałbym nikomu uchybić, ani temu panu, ktĂłry tam siedzi i ktĂłrego bardzo szanuję, ani tej pani, ktĂłrÄ teĹź szanuję, więc niech się pan, szefuńciu, nie obrazi, Ĺźe sobie tu postoję. Ale poniewaĹź pan mnie tak grzecznie traktuje, to panu opowiem, bo nie wiem, czy pan słyszał, a ja z kolei sporo po świecie chodzę, z ludĹşmi rozmawiam, bo ich szanuję, wielu sprawom się przypatruję i choć duĹźo widzę, to nie wszystko do końca rozumiem, bo weĹş pan, szefuńciu, na przykład taki przypadek, Ĺźe... I snuł kominiarz opowieść. Raz była to humoreska, raz dramat mroĹźÄ cy krew w Ĺźyłach, raz pachniało ciepĹ‚Ä wiejsko-swojskÄ lirykÄ . Najprościej rzec moĹźna, Ĺźe jego narracja była niepowtarzalnÄ , ale za to najczystszej prĂłby balladÄ . MĂłwił i mĂłwił, a jego głos wspaniale współbrzmiał z wibracjÄ blachy rozklekotanych, standardowo niebieskich autobusĂłw, nie tworzył kakofonii z kwikiem uwięzionego w worku prosiaka, z jazgotem gęsi jadÄ cych w koszach na targ, z pianiem kogutĂłw wiezionych z miasta w gĹ‚Ä b gĂłr. Dziś śpiew i dĹşwięk harmonii wtapia się w miękkÄ tapicerkę wielkich wypieszczonych turystycznych autokarĂłw z klimatyzacjÄ podstępnie zĹźerajÄ cÄ delikatne gardło wokalisty. Od zawsze te same melodie, te same piosenki, te same anegdoty i dowcipy. Pozostało teĹź hasło wywoławcze – „kominiarz”, albo precyzyjniejsze – „kominiarz z Baligrodu” i nikt – prĂłcz turystĂłw i wczasowiczĂłw - o nim inaczej nie powie, bowiem przez całe lata bieszczadzkich roboczych wędrĂłwek, gdy przez to samo ramię, z ktĂłrego dziś zwisa harmonia, przewieszony był zwĂłj drutu zakończony ostrÄ , na kształt jeĹźa uformowanÄ szczotkÄ , występował pod oczywistym, identyfikujÄ cym go szyldem. Dziś jego publika, ta z najdalszych krańcĂłw Polski, wyraĹźa się opisowo: „kominiarz z harmoniÄ ”. I takim pozostaje w ich pamięci. Spotkania z nim domagajÄ się za kaĹźdym kolejnym w Bieszczadach pobytem. I wtedy u kominiarza dzwoni telefon, dzwoni ktĂłraś z bieszczadzkich firm turystycznych, we współczesnym języku zwana touroperatorem i grzecznie prosi: - Panie Rysiu, proszę sprawdzić w swoim kalendarzu, czy miałby pan czas w czwartek o 18.00. Tak się dziś rozmawia z „kominiarzem z harmoniÄ ” będÄ cym instytucjÄ o popularności rĂłwnej zbiorowemu image bieszczadzkich ZakapiorĂłw. A wĂłwczas pan Ryszard odpowiada jak przystało postaci występujÄ cej na prawach lokalnego produktu turystycznego: tak albo nie. W owym „nie”, bo termin ma zajęty, mieści się wspomniane kłopotĂłw dwieście. Jakub Demel adres tego artykułu: http://www.naszepołoniny.pl/articles.php?id=631