:: [Nr 4/54] Ustrzyckie zapiski
Artyku³ dodany przez: Redakcja (2007-05-21 16:07:21)

PoniedziaÅ‚ek 16 kwietnia 2007 roku zapisze siÄ™ w pamiÄ™ci mieszkaÅ„ców Czarnej Górnej, jako jeden z najtragiczniejszych dni. Z zupeÅ‚nie nie zrozumiaÅ‚ych i trudnych do wytÅ‚umaczenia powodów doszÅ‚o do tragedii. CzÅ‚owiek pozbawiÅ‚ życia dwoje innych ludzi a nastÄ™pnie popeÅ‚niÅ‚ samobójstwo. PozostawiÅ‚ też trudne do zatarcia Å›lady w psychice wielu innych ludzi. Jak bumerang ciÄ…gle powraca pytanie, na które nie ma odpowiedzi „Dlaczego?” Dopiero upÅ‚ywajÄ…cy czas powoli ukoi ten niewyobrażalny ból. Tragedia, która rozegraÅ‚a siÄ™ w Czarnej odbiÅ‚a siÄ™ szerokim echem w caÅ‚ym kraju. Praktycznie wszystkie media podaÅ‚y tÄ™ wiadomość. Szkoda tylko, że w pogoni za sensacjÄ… niektórym dziennikarzom zabrakÅ‚o odrobiny rzetelnoÅ›ci. Popularny TVN umiejscowiÅ‚ tragediÄ™ w nikomu nieznanej Czarnej Górze, przy okazji przekrÄ™cajÄ…c nazwisko prokuratora prowadzÄ…cego dochodzenie. Najważniejsze to szybko podać wiadomość a reszta siÄ™ nie liczy nawet, jeżeli jej styl bÄ™dzie trochÄ™ przypominaÅ‚ sÅ‚ynne z dawnych lat „Radio ErewaÅ„”.

***

KwiecieÅ„ 2007 roku, to szczególna rocznica dla wielu mieszkaÅ„ców naszego terenu. Mija wÅ‚aÅ›nie 60 lat od akcji przymusowego przesiedlenia ludnoÅ›ci ukraiÅ„skiej na tak zwane ziemie odzyskane zwanej AkcjÄ… „WisÅ‚a”. Za formalny poczÄ…tek przygotowaÅ„ do Akcji „WisÅ‚a” należy uznać decyzjÄ™ Biura Politycznego Polskiej Partii Robotniczej o przesiedleniu ludnoÅ›ci ukraiÅ„skiej podjÄ™tÄ… na posiedzeniu w dniu 29 marca 1947 roku, czyli dokÅ‚adnie w dzieÅ„ po Å›mierci Karola Åšwierczewskiego. Faktycznie akcja rozpoczęła siÄ™ 28 kwietnia 1947 roku, kiedy to liczÄ…ca 17000 żoÅ‚nierzy Grupa Operacyjna „WisÅ‚a” dowodzona przez generaÅ‚a Stefana Mossora przystÄ…piÅ‚a do dziaÅ‚aÅ„. Tak naprawdÄ™ dokumentem, który zadecydowaÅ‚ o powojennych losach ludnoÅ›ci polskiej i ukraiÅ„skiej po obu stronach nowowyznaczonej granicy, byÅ‚a umowa podpisana przez Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego i rzÄ…d UkraiÅ„skiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w dniu 9 wrzeÅ›nia 1944 roku. Przedmiotem umowy byÅ‚o wysiedlenie ludnoÅ›ci polskiej z Ukrainy i ludnoÅ›ci ukraiÅ„skiej z Polski. Granica zostaÅ‚a ostatecznie wyznaczona w roku 1945 i wtedy rozpoczÄ™to wÅ‚aÅ›ciwÄ… falÄ™ przesiedleÅ„. Na koniec roku 1946 liczbÄ™ ludnoÅ›ci ukraiÅ„skiej w Polsce szacowano na 150 tysiÄ™cy mieszkaÅ„ców. PiszÄ…c o akcji „WisÅ‚a”, należy jÄ… przedstawić jako kontynuacjÄ™ porozumienia polsko – radzieckiego z roku 1944 bÄ™dÄ…cym kolejnym elementem realizacji polityki radzieckiej w stosunku do Polski. Można wyodrÄ™bnić dwa cele przymusowego przesiedlenia ludnoÅ›ci ukraiÅ„skiej podczas akcji „WisÅ‚a”:
a/ dążenie do ukształtowania Polski jako państwa jednonarodowego:
b/ wykorzystanie antagonizmu polsko – ukraiÅ„skiego w polityce budowania „przyjaźni” polsko – radzieckiej(polegaÅ‚o to, na wyciszaniu jednego antagonizmu, poprzez nagÅ‚aÅ›nianie drugiego).
Nie można, w żadnym przypadku, pominąć ważnego faktu, jakim byÅ‚a likwidacja zbrojnego podziemia, zarówno polskiego jak i ukraiÅ„skiego. Nie ulega wÄ…tpliwoÅ›ci, że zarówno przeprowadzona „repatriacja”, jak i akcja „WisÅ‚a” byÅ‚y elementami znacznie uÅ‚atwiajÄ…cymi realizacjÄ™ tego zadania. Do dnia dzisiejszego ciÄ…gle stawiane jest pytanie, czy do likwidacji zbrojnych oddziałów UkraiÅ„skiej PowstaÅ„czej Armii konieczne byÅ‚o przeprowadzenie akcji przesiedleÅ„czej? Trzeba jednoznacznie stwierdzić, że na wiosnÄ™ 1947 roku oddziaÅ‚y zbrojne UPA nie stanowiÅ‚y poważnej siÅ‚y bojowej i zarówno stan liczebny, jak i morale nie uzasadniaÅ‚y takich dziaÅ‚aÅ„. Nie można jednak zapominać o dziaÅ‚alnoÅ›ci Organizacji UkraiÅ„skich Nacjonalistów, której zapleczem podstawowym byÅ‚a ludność narodowoÅ›ci ukraiÅ„skiej zamieszkujÄ…ca dany obszar w sposób zwarty. Ani akcja zbrojna, ani też dziaÅ‚ania inwigilacyjne sÅ‚uż bezpieczeÅ„stwa nie byÅ‚y w stanie zapobiec dziaÅ‚alnoÅ›ci OUN i stanowiÅ‚aby ona swoistego rodzaju bombÄ™ z opóźnionym zapÅ‚onem. BiorÄ…c pod uwagÄ™ niniejszy argument oraz te przedstawione wyżej, można w miarÄ™ peÅ‚ny sposób starać siÄ™ zrozumieć powody, jakie legÅ‚y u podstaw akcji „WisÅ‚a”. W chwili obecnej, wielu publicystów próbuje przedstawić akcjÄ™ przymusowego przesiedlenia ludnoÅ›ci ukraiÅ„skiej, jako zbrodnicze dziaÅ‚anie wÅ‚adz komunistycznych. Jest to jednak zbyt duże uproszczenie, na dodatek nie do koÅ„ca prawdziwe. Należy w sposób jednoznaczny podkreÅ›lić, że akurat w realizacji swojej polityki w stosunku do ludnoÅ›ci ukraiÅ„skiej ówczesny rzÄ…d polski posiadaÅ‚ peÅ‚ne poparcie spoÅ‚eczne. Na skutek opisanych dziaÅ‚aÅ„, region po obu stronach dzisiejszej granicy polsko-ukraiÅ„skiej przestaÅ‚ być regionem wielonarodowym i po raz pierwszy w historii Polaków i UkraiÅ„ców rozdzieliÅ‚a granica paÅ„stwowa. Polityczne i wojskowe cele akcji to jedno, pozostajÄ… jeszcze ludzie i bezmiar cierpieÅ„ jakich doznali. Ludzi pokrzywdzonych przez AkcjÄ™ „WisÅ‚a” jest wielu, podobnie jak tych pokrzywdzonych na WoÅ‚yniu. DziÅ› najważniejsze jest wzajemne zrozumienie poparte pokojowym współistnieniem. Dość ciÄ…gÅ‚ego rozpamiÄ™tywania o przeszÅ‚oÅ›ci, trzeba przede wszystkim kontynuować dziaÅ‚ania zmierzajÄ…ce do przeÅ‚amania wzajemnych uprzedzeÅ„ i likwidacji niesprawiedliwych stereotypów.

***

U.D. 21.04.07


adres tego artyku³u: http://www.naszepo³oniny.pl/articles.php?id=184